Οστεοτομία διόρθωσης βλαισού μεγάλου δακτύλου – κότσι- (hallux valgus) με τη μέθοδο M.I.S.

Ο βλαισός μεγάλος δάκτυλος είναι η παραμόρφωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού που παρεκκλίνει προς τα έξω σε σχέση με τα υπόλοιπα δάκτυλα. Ο άκρος πόδας σχηματίζεται από 26 οστά, τα οποία έχουν τοποθετηθεί κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να δημιουργούν «την ποδική καµάρα». Διακρίνουμε τα οστά του ταρσού, τα μετατάρσια και τα οστά των δακτύλων. Τα οστά του ταρσού είναι 7 τοποθετηµένα σε τρεις σειρές. Η οπίσθια σειρά αποτελείται από τον αστράγαλο και την πτέρνα, η µέση σειρά µόνο από το σκαφοειδές οστό και η πρόσθια σειρά από τα τρία σφηνοειδή και το κυβοειδές. Τα μετατάρσια είναι 5 επιµήκη οστά. Το οπίσθιο μέρος τους αρθρώνεται µε τα οστά της πρόσθιας σειράς του ταρσού ενώ το πρόσθιο που ονομάζεται κεφαλή συνδέεται µε την πρώτη φάλαγγα του σύστοιχου δακτύλου. Τα οστά των δακτύλων είναι τρία μικρά επιµήκη οστά, που ονομάζονται φάλαγγες. Εξαίρεση αποτελεί το μεγάλο δάκτυλο το οποίο φέρει δύο φάλαγγες. Οι φάλαγγες από πίσω προς τα εµπρός είναι η εγγύς, η µέση και η ονυχοφόρος. Το μεγάλο δάκτυλο έχει την εγγύς και την ονυχοφόρο φάλαγγα.

Η συνηθέστερη αιτία δημιουργίας του βλαισού μέγα δακτύλου είναι η παρατεταμένη χρήση στενών, στο πρόσθιο τμήμα τους, υποδημάτων. Τα υποδήματα αυτά διατηρούν τα δάκτυλα σε ασυνήθιστη θέση προκαλώντας παρέκκλισή τους. Άλλες πιθανές αιτίες είναι η οστεοαρθρίτιδα ή η πολιομυελίτιδα. Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει ρόλο σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών. Το συνηθέστερο πρόβλημα που φέρνει τον ασθενή στο γιατρό είναι ο πόνος στο μεγάλο δάκτυλο ή στο δεύτερο δάκτυλο και η δυσκολία να βρει υποδήματα στο μέγεθος του ποδιού του. Το ιατρικό ιστορικό αναζητά τις πιθανές συνήθειες του ασθενή που πιθανά να οδήγησαν στο πρόβλημα και επικεντρώνεται σε καταστάσεις που μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα πιθανής επέμβασης, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η αγγειακή δυσπραγία του άκρου ποδός.

Κατά την κλινική εξέταση αναζητούμε τυχόν κακή ευθυγράμμιση, εφίππευση ή άλλες παραμορφώσεις των δακτύλων, καταστροφή των μαλακών μορίων ή τύλους (κάλους). Οι ακτινογραφίες θα αποτυπώσουν με ακρίβεια την παραμόρφωση στην άρθρωση (σύνδεση) ανάμεσα στο πρώτο μετατάρσιο και την εγγύς φάλαγγα του μεγάλου δακτύλου βοηθώντας στην απόφαση για την θεραπεία.

Η θεραπεία είναι συντηρητική ή χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει: φαρμακευτική αγωγή με αναλγητικά για τον πόνο, επιλογή κατάλληλου υποδήματος με φαρδύ πρόσθιο τμήμα χωρίς τακούνι, ειδικούς πάτους που βοηθούν στην καλύτερη κατανομή του σωματικού βάρους στην διάρκεια της βάδισης και μαλακά προθέματα που τοποθετούνται μεταξύ των δακτύλων στην προσπάθεια να μειώσουμε την πίεση σ‘ αυτά. Στόχος της συντηρητικής θεραπείας η ελάττωση της έντασης των συμπτωμάτων και όχι η διόρθωση της παραμόρφωσης.

Χειρουργική θεραπεία προτείνεται επί έντονης συμπτωματολογίας (πόνου). Σε καμία περίπτωση δεν συστήνουμε χειρουργείο για αισθητικούς μόνο λόγους. Στόχος του χειρουργείου είναι η διόρθωση της παραμόρφωσης του μεγάλου δακτύλου, καθώς και των υπολοίπων δακτύλων αν αυτό χρειάζεται. Πραγματοποιούνται οστεοτομίες, που μεταβάλλουν τον παθολογικό άξονα των προσβεβλημένων οστών ώστε το μεγάλο δάκτυλο να ευθειαστεί. Ανάλογα με την μέθοδο που θα ακολουθήσουμε είναι δυνατό να χρειασθούν μεταλλικά υλικά οστεοσύνθεσης (π.χ βίδες) για να συγκρατήσουν τα οστά στην καινούργια τους θέση.

Περισσότερες από 150 επεμβάσεις έχουν περιγραφεί για την αντιμετώπιση αυτής της παραμόρφωσης γεγονός που φανερώνει την δυσκολία να βρεθεί κάποια τεχνική που θα προσφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Τα τελευταία χρόνια προτιμούμε τεχνικές που αποκαθιστούν όχι μόνο το σχήμα του ποδιού αλλά και την αρχιτεκτονική του με σκοπό την καλύτερη λειτουργία του. Η συχνότερα χρησιμοποιούμενη επέμβαση στις χώρες του δυτικού κόσμου είναι συνδυασμός μιας οστεοτομίας στο πρώτο μετατάρσιο (οστεοτομία τύπου Scarf) και μιας οστεοτομίας στην εγγύς φάλαγγα του μεγάλου δακτύλου (οστεοτομία τύπου Akin).