Το εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής είναι μια πολύ συχνή κάκωση σε αθλητές αθλημάτων επαφής (καλαθόσφαιρα, χειροσφαίριση, ποδόσφαιρο, ράγκμπι, αμερικανικό ποδόσφαιρο). Συχνά παρατηρείται στο σκι αλλά και στους αναβάτες μοτοποδηλάτων ή σε εκτελούντες οικοδομικές εργασίες.
Ο πιο συχνός μηχανισμός δημιουργίας του εξαρθρήματος είναι η απ’ ευθείας πτώση επί του ώμου όπως καταδεικνύεται στην εικόνα 1. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι δημιουργίας της κάκωσης, όπως απότομη έλξη του ώμου και έμμεση ρήξη της άρθρωσης αλλά είναι πολύ σπάνιοι.
Εικόνα 1. Ο συνηθέστερος μηχανισμός δημιουργίας εξαρθρήματος της ακρωμιοκλειδικής: απ’ ευθείας πτώση επί του ώμου (από “The Shoulder” των Rockwood, Matsen Vol1 -3rd Edition 2004, Saunders).
Οι ανατομικές σχέσεις-διασυνδέσεις μεταξύ της κλείδας και του ακρωμίου καθώς και της κορακοειδούς αποφύσεως με την κλείδα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη βαρύτητα και τον τύπο της βλάβης της ακρωμιοκλειδικής. Η κλείδα με το ακρώμιο γεφυρούται με τον ακρωμιοκλειδικό σύνδεσμο ο οποίος έχει μια άνω και μία κάτω μοίρα και ενδιάμεσά τους παρεμβάλλεται ο μηνίσκος της άρθρωσης η οποία πραγματοποιεί μικρού αλλά σημαντικού εύρους κινήσεις κατά τον κατακόρυφο και κατά τον προσθιοπίσθιο άξονα.
Την αποφυγή της προς τα άνω απόκλισης της κλείδας σε σχέση με το ακρώμιο ενισχύει ο κορακοκλειδικός σύνδεσμος ο οποίος είναι διπλός και αποτελείται από τον τραπεζοειδή και από τον κωνοειδή σύνδεσμο. Ο Urist απέδειξε με πειραματικές μελέτες σε πτωματικά παρασκευάσματα την τεράστια συμβολή των ανωτέρω συνδέσμων (τραπεζοειδούς και κωνοειδούς) στην σταθερότητα αλλά και στη σωστή λειτουργικότητα της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.
Εικόνα 2: Οι ανατομικές σχέσεις της κλείδας, του ακρωμίου και της κορακοειδούς και οι μεταξύ αυτών σύνδεσμοι. Bicipital Groove: αύλακα μακράς κεφαλής δικεφάλου, Trapezoid lig.: τραπεζοειδής σύνδεσμος, Conoid lig.: κωνοεδής σύνδεσμος, Coracoclavicular lig.: κορακοκλειδικός σύνδεσμος, Coracoid process: κορακοειδής απόφυση, Coracoacromial lig.: κορακοακρωμιακός σύνδεσμος, Lesser Tuberosity: έλασσον βραχιόνιο όγκωμα. (από “The Shoulder” των Rockwood, Matsen Vol1 -3rd Edition 2004, Saunders)
Κατά τη δημουργία του εξαρθρήματος οι σύνδεσμοι αυτοί μπορεί να ραγούν ή να διαταθούν σε διάφορους συνδυασμούς μεταξύ τους και έτσι να προκύψει ένας από τους έξι βασικούς τύπους εξαρθρήματος κατά Rockwood (εικόνα 3).
Εικόνα 3: Στην Type I ρήξη ακρωμιοκλειδικής η ασκούμενη δύναμη στην άρθρωση προκαλεί διάταση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου χωρίς διάσπαση του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς. Στην Type II ρήξη προκαλείται πλήρης διάσπαση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου χωρίς ρήξη του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς αλλά με διάταση αυτών. Επισυμβαίνει ανεπαίσθητη άνοδος της κλείδας σε σχέση με το ακρώμιο στον κατακόρυφο άξονα. Στην Type III προκαλείται πλήρης διάσπαση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου με συνοδό ρήξη του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς συνδέσμου. Επισυμβαίνει διάσταση της κατάφυσης στην κλείδα του δελτοειδούς και τραπεζοειδούς μυός. Στην Type IV ρήξη προκαλείται επιπρόσθετα των αλλοιώσεων του προηγούμενου Τύπου και οπίσθια παρεκτόπιση της κλείδας που ανευρίσκεται εντός του τραπεζοειδούς μυός. Στην Type V ρήξη επισυμβαίνει επιπρόσθετα του τύπου III πλήρης απόσπαση των καταφύσεων στην κλείδα του δελτοειδούς και του τραπεζοειδούς και έτσι η κατακόρυφη απόκλιση της κλείδας μπορεί να φθάσει από 100% μέχρι 300%. Στην Type VI ρήξη επισυμβαίνει επιπρόσθετα του τύπου III πλήρης απόσπαση των καταφύσεων στην κλείδα του δελτοειδούς και του τραπεζοειδούς και έτσι η κλείδα ανευρίσκεται είτε κάτω από το ακρώμιο είτε κάτω από την κορακοειδή απόφυση (από “The Shoulder” των Rockwood, Matsen Vol1 -3rd Edition 2004, Saunders).
Στην πρώτου βαθμού ρήξη της ακρωμιοκλειδικής (Type I) η ασκούμενη δύναμη στην άρθρωση προκαλεί διάταση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου χωρίς διάσπαση του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς. Στη δευτέρου βαθμού ρήξη της ακρωμιοκλειδικής (Type II) προκαλείται πλήρης διάσπαση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου χωρίς ρήξη του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς αλλά με διάταση αυτών. Επισυμβαίνει ανεπαίσθητη άνοδος της κλείδας σε σχέση με το ακρώμιο στον κατακόρυφο άξονα. Στην τρίτου βαθμού ρήξη της ακρωμιοκλειδικής (Type III) προκαλείται πλήρης διάσπαση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου με συνοδό ρήξη του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς συνδέσμου. Επισυμβαίνει διάσταση της κατάφυσης στην κλείδα του δελτοειδούς και τραπεζοειδούς μυός. Στην τετάρτου βαθμού ρήξη της ακρωμιοκλειδικής (Type IV) προκαλείται επιπρόσθετα των αλλοιώσεων του προηγούμενου Τύπου και οπίσθια παρεκτόπιση της κλείδας που ανευρίσκεται εντός του τραπεζοειδούς μυός. Στην πέμπτου βαθμού ρήξη της ακρωμιοκλειδικής (Type V) επισυμβαίνει επιπρόσθετα του τύπου III πλήρης απόσπαση των καταφύσεων στην κλείδα του δελτοειδούς και του τραπεζοειδούς και έτσι η κατακόρυφη απόκλιση της κλείδας μπορεί να φθάσει από 100% μέχρι 300%. Στην έκτου βαθμού ρήξη της ακρωμιοκλειδικής (Type VI) επισυμβαίνει επιπρόσθετα του τύπου III πλήρης απόσπαση των καταφύσεων στην κλείδα του δελτοειδούς και του τραπεζοειδούς και έτσι η κλείδα ανευρίσκεται είτε κάτω από το ακρώμιο είτε κάτω από την κορακοειδή απόφυση.
Σας παρουσιάζουμε έναν δωδεκάχρονο ασθενή ο οποίος παίζοντας ποδόσφαιρο υπέστη τραυματισμό παρόμοιο με αυτόν της εικόνας 1 και παρουσίασε εξάρθρημα ακρωμιοκλειδικής 3ου βαθμού στην αριστερά του ωμική χώρα. Στην ίδια κάκωση υπέστη και κάταγμα ακρωμιακού άκρου της κλείδας. Έπρεπε να οδηγηθεί στο χειρουργείο αλλά λόγω του πολύ νεαρού της ηλικίας του δεν επιθυμούσαμε να του τοποθετήσουμε υλικά οστεοσύνθεσης.
Έτσι χρησιμοποιήσαμε μόνο ταινίες ράμματος από πολύ ισχυρό υλικό και πέτυχαμε, αφενός να αντιμετωπίσουμε το κάταγμα φέρνοντάς το στην ανατομική του θέση περιβρογχίζοντας τα καταγματικά του άκρα και αφετέρου να ανατάξουμε το εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής διαπερνώντας δύο τέτοιες ταινίες κάτω από την κορακοειδή απόφυση που χρησιμοποιήθηκε ως αντέρεισμα για να έρθει η κλείδα στην ανατομική της θέση. Στην εικόνα 4 βλέπουμε την ακτινογραφία πρίν την επέμβαση και στην εικόνα 5 την ακτινογραφία μετά την επέμβαση. Στην εικόνα 6 βλέπουμε πως στον ώμο του φρεσκοχειρουργημένου ασθενή μας δεν φαίνεται καμία παραμόρφωση ούτε από το κάταγμα, ούτε από το εξάρθρημα.
Εικόνα 4: Type III ρήξη ακρωμιοκλειδικής με πλήρη διάσπαση του ακρωμιοκλειδικού συνδέσμου με συνοδό ρήξη του κωνοειδούς και του τραπεζοειδούς συνδέσμου. Συνυπάρχει κάταγμα του ακρωμιακο΄υάκρου της κλέιδας. Επισυμβαίνει διάσταση της κατάφυσης στην κλείδα του δελτοειδούς και τραπεζοειδούς μυός.
Εικόνα 5: Πλήρης ανάταξη του κατάγματος και του εξαρθρήματος της ακρωμιοκλειδικής μετά την επέμβαση μέσω της τοποθέτησης των ταινιών ράμματος.
Εικόνα 6: Πλήρης ανάταξη του κατάγματος και του εξαρθρήματος της ακρωμιοκλειδικής μετά την επέμβαση μέσω της τοποθέτησης των ταινιών ράμματος. Στη φωτογρσφία δεν υπάρχει καμία διαφοροποίηση με τον απέναντι ώμο.
Στο Arthro-Athens στηριζόμενοι στην πολυετή μας εμπειρία, παρέχουμε και στους μικρούς ασθενείς μας μοναδικές και εξατομικευμένες λύσεις ώστε να ξεπεράσουν τον οποιοδήποτε αθλητικό τραυματισμό τους και να επιστρέψουν σύντομα και με ασφάλεια στο προηγούμενο επίπεδο αθλητικής δραστηριότητας.
Ο Ιατρός
Dr. med. Ηρακλής Ι. Πατσόπουλος
