Ο Οπίσθιος Χιαστός Σύνδεσμος (ΟΧΣ) βρίσκεται στο κέντρο της άρθρωσης του γόνατος και αποτελεί το βασικό σταθεροποιητή του σε κινήσεις οπίσθιας και οπίσθιας-έξω παρεκτόπισης του μηρού σε σχέση με την κνήμη ή της κνήμης σε σχέση με το μηρό.

Η ρήξη του επισυμβαίνει σε κακώσεις κατά τις οποίες το γόνατο το οποίο βρίσκεται σε κάμψη 90° παρεκτοπίζεται βίαια οπισθίως, με αποτέλεσμα να υποστεί μερική ή ολική ρήξη των ινών του. Κλασσικό παράδειγμα τέτοιας ρήξης έχουμε στα τροχαία ατυχήματα όπου στη μετωπική σύγκρουση το γόνατο του οδηγού ή του συνοδηγού προσκρούει στο “ταμπλώ” του αυτοκινήτου.

Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση (δοκιμασία οπίσθιου συρταροειδούς σημείου), με τη μαγνητική τομογραφία και τη δυναμική ακτινογραφία οπίσθιας παρεκτόπισης του γόνατος σε κάμψη 90°. Σε αυτήν, εάν η μετατόπιση είναι μεγαλύτερη από ένα εκατοστό σε σχέση με το υγιές, ο ασθενής οδηγείται στο χειρουργείο. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις φοριέται ένας λειτουργικός κηδεμόνας για 6 εβδομάδες σε συνδυασμό με ειδικό φυσιοθεραπευτικό πρόγραμμα. Το χειρουργείο όταν απαιτείται, γίνεται αρθροσκοπικά, με χρήση μοσχεύματος κατά τα πρότυπα της πλαστικής του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου. Στο 90% των περιπτώσεων η θεραπεία είναι συντηρητική και μόνο το 10% των ρήξεων του ΟΧΣ οδηγείται στο χειρουργείο.

Τα μοσχεύματα στην πλαστική του ΟΧΣ είναι τριών ειδών: i) τα πτωματικά μοσχεύματα που χρησιμοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις, ii) τα συνθετικά μοσχεύματα, & iii) τα αυτομοσχεύματα (από δότριες περιοχές του ίδιου ασθενούς) τα οποία είναι iiiα) του τετρακεφάλου τένοντα, iiiβ) του επιγονατιδικού τένοντα & iiiγ) του ημιτενοντώδους (ST) τένοντα με ή χωρίς τον ισχνό (GR) τένοντα.

Το πιο διαδεδομένο στις μέρες μας είναι το μόσχευμα του ημιτενοντώδους (ST) & ισχνού (GR) τένοντα το οποίο χρησιμοποιείται και για πλαστική ΟΧΣ με μονή μπάντα (μονό τούνελ στην κνήμη & μονό τούνελ στο μηρό) ή “single tunnel technique” αλλά και για πλαστική ΟΧΣ με διπλή μπάντα (διπλό τούνελ στην κνήμη & διπλό τούνελ στο μηρό) η γνωστή “double tunnel technique”. Και οι δύο τεχνικές είναι απαιτητικές διότι η ικανότητα του μοσχεύματος να αναχαιτίζει τις οπίσθιες παρεκτοπίσεις και η μακροημέρευσή του, είναι συνάρτηση της ορθής τοποθέτησης στο χώρο των καναλιών της κνήμης και του μηρού. Στις χρόνιες ρήξεις του ΟΧΣ προτιμάται η ανακατασκευή μονής δέσμης.

Ο ασθενής παραμένει ένα 24ωρο εντός της Κλινικής και ακολούθως εξέρχεται με νάρθηκα (κηδεμόνα) αναχαίτησης της οπίσθιας παρεκτόπισης της κνήμης. Χρησιμοποιεί βακτηρίες (πατερίτσες), βαδίζοντας το πόδι του με μερική φόρτιση για 15 περίπου ημέρες. Στη συνέχεια, αφαιρούνται τα ράμματα και οδηγείται στο Φυσιοθεραπευτήριο ακολουθώντας πρόγραμμα αποκατάστασης για περίπου ενάμιση μήνα. Από το δεύτερο μετεγχειρητικό μήνα συνεχίζει σε Γυμναστήριο ή/και κολυμβητήριο την ενδυνάμωση του μέλους, ενώ η συμμετοχή του σε πλήρη αθλητική δραστηριότητα δεν μπορεί να γίνει νωρίτερα των έξι μηνών από την επέμβαση. Σε αυτή τη χρονική στιγμή αξιολογείται ισοκινητικά το κάτω άκρο για να εξασφαλιστεί η μυϊκή επάρκεια και συνέργεια στο συγκεκριμένο πόδι. Το χρονικό αυτό διάστημα κρίνεται απαραίτητο για να επιτευχθεί η επαναιμάτωση του μοσχεύματος και η βιολογική του ωρίμανση μέσω του επαναπροσανατολισμού των ινών του κολλαγόνου που χαρακτηρίζει τη μετατροπή του μοσχεύματος-τένοντα σε μόσχευμα-σύνδεσμο.

Έμφαση πρέπει να δοθεί στην οντότητα της οπίσθιας έξω γωνίας κατά την οποία εκτός από τη ρήξη του ΟΧΣ συνυπάρχει και ρήξη του περονο-ιγνυακού συνδέσμου με ή χωρίς ρήξη του ιγνυακού. Ο περονο-ιγνυακός σύνδεσμος (popliteo-fibular ligament) τα τελευταία χρόνια αποκαλύφθηκε ότι παίζει σημαντικότατο ρόλο στην σταθερότητα της οπίσθιας έξω γωνίας και η αποκατάσταση του σε συνδυασμό με την πλαστική του ΟΧΣ θεωρείται επιβεβλημένη. Το χειρουργείο αυτό είναι ανοικτό (μη αρθροσκοπικό) και έπεται της πλαστικής του ΟΧΣ.

Στο Arthro-Athens, στο θέμα των μοσχευμάτων προτιμάται για τον ΟΧΣ μόσχευμα τετρακεφάλου ή επιγονατιδικού και για την οπίσθια έξω γωνία μόσχευμα ημιτενοντώδους. Η εμπειρία μας στο θέμα της αντιμετώπισης των σύνθετων αυτών προβλημάτων δεν πιστοποιείται μόνο από τους ευχαριστημένους αθλητές μας, αλλά και από το ερευνητικό μας έργο στην οπίσθια έξω γωνία και τις δημοσιεύσεις μας για αυτήν.

Δείτε video απο τις επεμβάσεις: